Arka polar katarakt neden kaynaklanır?

Göz merceğinin arka kapsülünde, görme ekseninin tam merkezinde konumlanan bu özel katarakt türü, görme kalitesi üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Gelişimsel kökenleri, klinik özellikleri ve cerrahi tedavisindeki kritik noktalar, bu durumun anlaşılması için önem taşır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Arka Polar Katarakt Nedir?

Arka polar katarakt, göz merceğinin (lensin) arka kapsülünün merkezinde, tam olarak görme ekseni üzerinde yer alan opak (saydamlığını kaybetmiş), genellikle yoğun ve iyi sınırlı bir katarakt türüdür. Doğumsal (konjenital) veya erken çocukluk döneminde ortaya çıkabilir, ancak ileri yaşlarda da görülebilir. Görme kalitesini, özellikle yakın görüşü ve ışığa hassasiyeti ciddi şekilde etkileyebilir.

Arka Polar Kataraktın Nedenleri ve Kaynakları

Arka polar kataraktın oluşum mekanizması tam olarak net değildir, ancak genellikle lensin embriyonik gelişim sürecindeki bir bozuklukla ilişkilendirilir. Başlıca nedenleri ve risk faktörleri şunlardır:

Genetik (Kalıtımsal) Faktörler: En yaygın nedenlerden biridir. Otozomal dominant (baskın) geçiş sıklıkla görülür, yani ailede bir ebeveynde bu durum varsa çocukta görülme olasılığı yüksektir. Bazı spesifik gen mutasyonlarından kaynaklandığı düşünülmektedir.
Embriyonik Gelişim Bozukluğu: Göz merceği, embriyo gelişimi sırasında "lens vezikülü" adı verilen yapıdan oluşur. Bu yapının arka duvarındaki hücreler (lens vezikülünün primer lens lifleri) normalde dejenerasyona uğrayarak merceğin arka kapsülünü oluşturur. Arka polar kataraktın, bu dejenerasyon sürecindeki bir anormallik veya bu hücrelerin kalıntılarının (Mittendorf noktası gibi) abartılı bir formu sonucu geliştiği düşünülmektedir. Yani, gelişimsel bir artıktır.
Anne Karnındaki Enfeksiyonlar (Konjenital Enfeksiyonlar): Hamileliğin erken dönemlerinde geçirilen bazı enfeksiyonlar (özellikle kızamıkçık - Rubella, sitomegalovirüs - CMV, suçiçeği, kabakulak) fetüsün lens gelişimini bozabilir ve arka polar katarakt dahil çeşitli göz anomalilerine yol açabilir.
Diğer Göz Anomalileri ile Birliktelik: Arka polar katarakt sıklıkla tek başına görülse de, bazen persistan hiperplastik primer vitreus (PHPV), mikroftalmi (küçük göz) veya optik sinir hipoplazisi gibi diğer konjenital göz bozukluklarıyla birlikte olabilir.
İdiyopatik (Nedeni Bilinmeyen): Birçok vakada herhangi bir aile öyküsü veya belirgin bir risk faktörü olmaksızın, sporadik (kendiliğinden) olarak ortaya çıkabilir.

Klinik Özellikleri ve Önemi

Opasite (bulanıklık) doğrudan görüş hattındadır, bu nedenle küçük bile olsa görme keskinliğinde belirgin düşüşe neden olur.
Hastalar genellikle ışığa hassasiyet (fotofobi), kamaşma, görmede yayılma (halo) ve özellikle yakın görmede zorluktan şikayet eder. Okuma zorluğu erken bir belirti olabilir.
Göz bebeği genişletilerek yapılan muayenede, lensin arka merkezinde beyazımsı, dairesel, plak şeklinde bir opasite olarak görülür. Bazen "merkezi deliği olan bir disk" görünümünde olabilir.

Tedavi ve Cerrahi Zorluklar

Arka polar kataraktın tedavisi cerrahidir (katarakt ameliyatı). Ancak, bu özel tipteki kataraktın cerrahisi teknik olarak daha zor ve dikkat gerektirir. Bunun başlıca nedenleri:

Arka Kapsülün Zayıf veya Mevcut Olmaması: Opasite genellikle arka kapsüle yapışıktır ve bu kapsül normalden ince, zayıf hatta bazen defektli (delikli) olabilir. Ameliyat sırasında arka kapsülün yırtılma riski çok yüksektir.
Vitreus Hernisi Riski: Arka kapsül yırtılırsa, gözün içini dolduran jel benzeri vitreus sıvısı ön kamaraya geçebilir (vitreus hernisi). Bu, komplikasyon riskini artırır.
Lens Materyalinin Sıkı Yapışması: Opasitenin kapsülden ayrılması zor olabilir, bu da temizleme işlemini güçleştirir.

Bu nedenle, cerrahide özel teknikler (örneğin, dikkatli kapsüloreksis, düşük parametrelerle fakoemülsifikasyon) kullanılır ve cerrah genellikle arka kapsül desteği için lens implantını (göz içi merceği) özel bir konuma (örn. sulkus veya skleraya fiksasyon) yerleştirmeyi veya öncelikle arka kapsülün bütünlüğünü korumayı hedefler. Tecrübeli bir cerrah tarafından yapıldığında başarı oranı yüksektir ve görmede dramatik bir iyileşme sağlanır.

Özet

Arka polar katarakt, çoğunlukla gelişimsel ve genetik kökenli, lensin arka merkezinde yerleşmiş bir katarakt türüdür. Görme üzerinde anlamlı etkisi olduğu için cerrahi gerektirir, ancak ameliyatı özel bir teknik ve dikkat ister. Erken teşhis ve uygun cerrahi müdahale ile çok iyi görsel sonuçlar elde edilebilir. Şikayeti olan bireylerin bir göz hastalıkları uzmanına başvurması önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap