Göz tansiyonu olanlar katarakt ameliyatı olabilir mi?

Glokom ve kataraktın birlikte görüldüğü durumlarda cerrahi karar süreci, her iki hastalığın özellikleri dikkatle değerlendirilerek yönetilir. Ameliyatın zamanlaması, tekniği ve olası etkileri, hastanın göz sağlığının bütüncül bir resmi üzerinden şekillenir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Göz Tansiyonu (Glokom) ve Katarakt Ameliyatı: Kapsamlı Bir Rehber

Göz tansiyonu (glokom) ve katarakt, özellikle ileri yaşlarda sıklıkla birlikte görülen iki önemli göz hastalığıdır. Bu durumdaki hastaların en yaygın sorusu, "Glokom varken katarakt ameliyatı olabilir miyim?" şeklindedir. Cevap genellikle evet ancak bu karar, hastanın durumuna özel ve çok dikkatli bir şekilde verilmelidir.

Glokom ve Katarakt İlişkisi

Her iki hastalık da görme kaybına yol açabilir. Katarakt, göz içi merceğinin şeffaflığını kaybederek bulanıklaşmasıdır. Glokom ise genellikle göz içi basıncının (GİB) yükselmesi sonucu optik sinire (görme siniri) hasar veren bir hastalıktır. Bazen kataraktın ilerlemesi, göz içi sıvısının drenaj açısını daraltarak glokomun kontrolünü zorlaştırabilir. Tam tersine, bazı glokom ilaçları veya geçirilmiş glokom cerrahileri de katarakt oluşumunu hızlandırabilir.

Glokomlu Hastada Katarakt Ameliyatı Kararı Nasıl Verilir?

Karar, göz hastalıkları uzmanı (oftalmolog) tarafından, hastanın durumu detaylıca değerlendirildikten sonra verilir. Bu değerlendirmede:

Glokomun tipi (açık açılı, dar açılı, vs.) ve şiddeti
Göz içi basıncının (GİB) mevcut tedaviyle kontrol altında olup olmadığı
Optik sinirin ve görme alanının hasar derecesi
Kataraktın görme kalitesine etkisi (sadece numara artışı değil, fonksiyonel görme kaybı)
Hastanın kullandığı glokom ilaçları
Daha önce geçirilmiş göz ameliyatları (trabekülektomi gibi)
Hastanın genel sağlık durumu dikkate alınır.

Ameliyatın Potansiyel Faydaları

Doğru hastada, katarakt ameliyatının glokom üzerinde olumlu etkileri de olabilir:

Göz İçi Basıncında Düşüş: Özellikle dar açılı glokomda, kalınlaşmış merceğin çıkarılması ve yerine ince bir yapay mercek konulması, ön kamara açısını genişletebilir ve GİB'ni %10-30 oranında düşürebilir.
Görme Kalitesinde Artış: Glokom tedavisinde görme alanı takibi çok önemlidir. Kataraktın temizlenmesi, görme keskinliğini artırarak hem hastanın yaşam kalitesini yükseltir hem de daha doğru görme alanı testleri yapılmasını sağlar.
İlaç Yükünün Azalması: Bazı hastalarda GİB düştüğü için kullanılan glokom damla sayısı azaltılabilir.

Dikkat Edilmesi Gereken Riskler ve Zorluklar

Göz İçi Basıncında Dalgalanmalar: Ameliyat sırasında ve sonrasında GİB'nda geçici veya kalıcı yükselmeler görülebilir. Bu, hassas optik sinir için risk oluşturabilir.
Enflamasyon (İltihap): Glokomlu gözler ameliyata daha hassas olabilir ve daha fazla enflamasyon gelişebilir. Bu da hem GİB'nı etkiler hem de sinir hasarını artırabilir.
Mevcut Glokom Cerrahisinin Bozulma Riski: Daha önce trabekülektomi (filtre ameliyatı) geçirmiş hastalarda, katarakt ameliyatı bu filtreyi bozabilir ve GİB kontrolünü kaybettirebilir.
Kornea Ödemi: Glokomlu gözlerde kornea endotel hücre sayısı daha düşük olabilir. Ameliyat, korneada kalıcı şişmeye (dekompanse) neden olabilir.
Göz Bebeğinin Küçük Olması (Miyozis): Uzun süreli glokom damlası kullanımı göz bebeğini küçültebilir. Bu da ameliyatı teknik olarak zorlaştırabilir.

Cerrahi Yaklaşımlar ve Kombine Ameliyatlar

Sadece Katarakt Ameliyatı (Fakoemülsifikasyon): Glokomu hafif ve ilaçlarla iyi kontrol altında olan, optik sinir hasarı ileri olmayan hastalarda tercih edilir. Ameliyat sonrası GİB takibi sıkı yapılmalıdır.
Kombine Cerrahi (Katarakt + Glokom Ameliyatı): Glokomu orta-ileri evrede olan, ilaçlarla kontrolü zor veya çok sayıda damla kullanan hastalar için ideal bir seçenek olabilir. Aynı seansta katarakt alınır ve bir glokom cerrahisi (trabekülektomi, gonioskopik yardımlı cerrahi gibi) uygulanır. Avantajı, tek anestezi, tek iyileşme süreci ve GİB kontrolünde daha etkili sonuç alınmasıdır.
Minimal İnvaziv Glokom Cerrahisi (MİGS) ile Kombinasyon: Son yıllarda yaygınlaşan, daha az doku hasarı veren, iyileşmesi daha hızlı olan MİGS prosedürleri (örn. iStent, Kahook, XEN gibi implantlar) katarakt ameliyatıyla aynı anda uygulanabilir. Özellikle ilaç kullanmakta zorlanan, açık açılı glokomu olan hastalarda etkili bir seçenektir.

Ameliyat Sonrası Süreç

Glokomlu hastalarda ameliyat sonrası takip çok daha önemlidir. Sık kontrollerle GİB, enflamasyon ve optik sinir durumu izlenir. Glokom damlalarına aynı şekilde devam edilmesi veya doz ayarlaması yapılması gerekebilir. Hastanın doktorunun talimatlarına harfiyen uyması kritik önem taşır.

Sonuç

Glokom, katarakt ameliyatı için mutlak bir engel değildir. Aksine, doğru planlama ve deneyimli bir cerrahi ekiple yapıldığında, hastanın hem görme kalitesini artıran hem de glokom kontrolüne katkıda bulunabilen güvenli bir işlemdir. Ancak, bu hastalar "yüksek riskli" hasta grubunda kabul edilir. Karar, hasta ve doktorunun, riskler ve faydalar üzerine detaylı bir görüşme yapmasından sonra, kişiye özel olarak verilmelidir.

Önemli Uyarı: Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Kesin tanı, tedavi ve cerrahi kararı için mutlaka bir göz hastalıkları uzmanına başvurunuz.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap