Katarakt Ameliyatı Sonrası Gözde Görülen Uçuşan Siyah Noktalar (Uçuşan Cisimler) Hakkında Detaylı Bilgi
Katarakt ameliyatı sonrasında gözünüzün önünde uçuşan siyah veya gri noktalar, çizgiler, örümcek ağları veya lekeler görmek oldukça yaygın bir durumdur. Bu görüntülere tıpta "vitreus opasiteleri" veya halk arasında "uçuşan cisimler" (floaters) denir. Bu durumun normal olup olmadığı, şikayetinizin yoğunluğuna ve ani olarak ortaya çıkıp çıkmadığına bağlıdır.
Bu Uçuşan Cisimler Neden Oluşur?
- Vitreus Jeli ve Yaşlanma: Gözümüzün içi, jel kıvamında berrak bir madde olan vitreus ile doludur. Bu jel yaşla birlikte yapısal değişikliğe uğrar, sıvılaşır ve büzüşür. Bu süreçte jel içinde kümeleşmeler ve yoğunlaşmalar oluşur. Bu yoğunlaşmış parçalar, ışığın retinaya düşmesiyle gölgeler oluşturur ve biz bunları uçuşan cisimler olarak algılarız.
- Ameliyatın Tetikleyici Rolü: Katarakt ameliyatı, bu doğal yaşlanma sürecini hızlandırabilir veya tetikleyebilir. Ameliyat sırasında göz içi basıncındaki değişiklikler, titrek ışık (mikroskop ışığı) ve göz içine girilmesi, vitreus jelinin daha hızlı büzüşmesine ve opaklaşmaların belirgin hale gelmesine neden olabilir. Ayrıca, ameliyat sonrası kullanılan bazı göz damlaları da geçici olarak bu şikayetleri artırabilir.
- Arka Vitreus Dekolmanı (AVD): Vitreus jeli büzüştükçe, gözün arka duvarını (retina) kapladığı yerden ayrılabilir. Buna "arka vitreus dekolmanı" denir ve bu sırada hasta ani bir uçuşan cisim artışı, ışık çakmaları veya sanki bir perde inmiş gibi bir his yaşayabilir. Bu durum genellikle yaşla ilgili doğal bir süreçtir ve katarakt ameliyatı sonrasında daha sık görülür. Çoğu zaman kendi kendine zararsızdır, ancak retinada yırtık oluşma riski taşıdığı için mutlaka dikkate alınmalıdır.
Ne Zaman Normal, Ne Zaman Acil Bir Durumun İşaretidir?
Normal / Endişe Edilecek Bir Durum Olmayan Haller:
- Ameliyattan önce de az sayıda uçuşan cisminiz varsa ve ameliyat sonrasında bu cisimlerin sayısında hafif bir artış olmuşsa.
- Gözünüzü oynattığınızda hareket eden, sabit durmayan, şeffaf veya yarı saydam gri/siyah nokta veya iplikçikler görmeniz.
- Zamanla (haftalar veya aylar içinde) bu cisimlerin beyin tarafından alışılıp daha az fark edilir hale gelmesi. Cisimler fiziksel olarak kaybolmaz, ancak beyin onları görmezden gelmeyi öğrenir.
ACİL DURUM – Hemen Göz Doktorunuza Başvurmanız Gereken Belirtiler:
- Ani ve Çok Sayıda Yeni Uçuşan Cisim ortaya çıkması (özellikle yağmur veya sinek sürüsü gibi).
- Işık Çakmaları (Fotopsi): Gözünüzü kapatıp açtığınızda veya karanlıkta, gözünüzün kenarında ışık patlamaları, şimşek çakmaları görmek. Bu, retinanın vitreus tarafından çekildiğinin önemli bir işaretidir.
- Görme Alanında Perde/ Gölge Oluşması: Gözünüzün bir tarafından yukarıdan aşağıya veya yandan bir perde iniyormuş, bir karartı oluşuyormuş gibi hissetmek. Bu, retina dekolmanının (ayrılmasının) klasik belirtisidir ve acil cerrahi müdahale gerektirir.
- Görmede ani bulanıklık veya azalma.
Ne Yapmalısınız?
- Panik yapmayın. Hafif derecedeki uçuşan cisimler katarakt ameliyatı sonrası sık görülen ve genellikle zararsız bir durumdur.
- Yukarıda sayılan acil durum belirtilerinden herhangi birini yaşarsanız, beklemeden göz doktorunuzu arayın veya acil servise başvurun. Retina yırtığı veya dekolmanı zamanında müdahale edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilir.
- Rutin kontrollerinizi aksatmayın. Ameliyat sonrası takiplerinizde bu şikayetlerinizi mutlaka doktorunuza bildirin. Doktorunuz, göz dibi muayenesi (retina muayenesi) yaparak vitreus ve retinanızın durumunu değerlendirecektir.
- Uçuşan cisimler çoğunlukla tedavi gerektirmez. Ancak, görme kalitesini ciddi şekilde etkilediği nadir durumlarda, vitrektomi ameliyatı (vitreus jelinin alınması) veya lazer tedavisi (YAG lazer vitreoliz) gibi seçenekler doktorunuz tarafından değerlendirilebilir.
Sonuç Olarak:
Katarakt ameliyatı sonrası hafif derecede uçuşan cisimlerin ortaya çıkması veya mevcut olanların belirginleşmesi, göz içi yapılardaki doğal değişimler nedeniyle sık karşılaşılan bir durumdur ve genellikle normal kabul edilir. Ancak, bu şikayetlerin ani ve yoğun bir şekilde artması, özellikle ışık çakmaları veya görme alanı kaybı gibi belirtilerle birlikte olması, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir retina probleminin habercisi olabilir. Her koşulda, en doğru değerlendirmeyi sizi takip eden göz doktorunuz yapacaktır.
|
