Katarakt ameliyatı sonrası mercek kayması olur mu?

Katarakt ameliyatı sonrasında yapay merceğin yerinden oynama ihtimali, hastaların en çok merak ettiği konulardan biridir. Bu durum, tıbbi adıyla lens dislokasyonu, nadir görülse de ciddi sonuçlar doğurabilen bir komplikasyondur. Merceğin neden kaydığı, hangi belirtilerle kendini gösterdiği ve tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgi edinmek, süreci anlamak açısından önem taşır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Katarakt Ameliyatı Sonrası Mercek Kayması (Lens Dislokasyonu) Mümkün mü?

Evet, katarakt ameliyatı sonrası göz içine yerleştirilen yapay merceğin (göz içi lensi) yerinden kayması, tıpta "lens dislokasyonu" veya "dezentegrasyonu" olarak adlandırılan, nispeten nadir görülen ancak ciddi bir komplikasyondur. Modern cerrahi teknikler ve lens tasarımları sayesinde bu risk oldukça düşüktür, ancak sıfır değildir.

Mercek Kayması Nedir ve Nasıl Olur?

Katarakt ameliyatında, bulanıklaşan doğal lens alınır ve genellikle göz bebeğinin hemen arkasındaki doğal lens kapsülüne (lens kesesi) yerleştirilen yapay bir mercek konur. Bu mercek, kapsül içine veya üzerine sabitlenir. Kayma, bu sabitlemenin zayıflaması veya bozulması sonucu merceğin orijinal konumundan hareket etmesidir.

Minör Kayma (Dekantrasyon): Mercek hafifçe yer değiştirir ama büyük ölçüde doğru konumdadır.
Majör Kayma (Dislokasyon): Mercek, görme ekseninden ciddi şekilde ayrılır, hatta gözün arka boşluğuna (vitreus içine) veya ön kamarasına doğru tamamen yer değiştirebilir.

Mercek Kaymasının Nedenleri

Zayıf veya Yırtılmış Lens Kapsülü (Zonül Yetmezliği): En yaygın nedendir. Doğal lensi yerinde tutan ince ipliksi yapılar (zonüller) zayıfsa, ameliyat sırasında veya sonrasında kapsül yeterli desteği sağlayamaz. Bu durum özellikle yüksek miyopisi olanlarda, travma geçmişinde, bazı sistemik hastalıklarda (Marfan sendromu, homosistinüri vb.) veya göz içi iltihabı öyküsü olanlarda daha sık görülür.
Ameliyat Sırasında Komplikasyonlar: Kapsülde oluşan beklenmedik bir yırtık veya zonüllerde hasar, lensin ideal şekilde yerleştirilmesini ve sabitlenmesini zorlaştırabilir.
Göz Travması: Ameliyattan sonraki dönemde, özellikle ilk haftalarda ve aylarda, göze alınan şiddetli bir darbe merceğin yerinden oynamasına neden olabilir.
Göz İçi İltihabı (Üveit): Şiddetli veya tekrarlayan iltihaplar, dokularda zayıflamaya yol açabilir.
Diğer Göz Ameliyatları: Katarakt sonrası geçirilen vitreoretinal cerrahi gibi başka bir göz ameliyatı riski artırabilir.
Göz Sıvısındaki Değişimler (Vitreus): Vitreus sıvısının yapısındaki değişiklikler ve çekilmeler merceği itebilir.

Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler, kaymanın derecesine bağlıdır. Bazı hafif kaymalar hiç belirti vermeyebilir veya rutin kontrollerde fark edilebilir.

Ani veya Kademeli Görme Kaybı/Azalması
Çift Görme (Diplopi)(genellikle tek gözle bakıldığında bile)
Işık Çakmaları, Işıklar Etrafında Halkalar
Görmede Titreme veya Dalgalanma Hissi
Gözde Ağrı, Kızarıklık (eşlik eden iltihap veya göz içi basıncı artışına bağlı)
Ani Görme Alanı Kaybı veya Gölgelenme

Teşhis ve Tedavi

Teşhis, detaylı bir göz muayenesi ile konur. Göz bebeği büyütülerek biyomikroskop (slit lamba) ile merceğin konumu değerlendirilir. Gerekirse göz ultrasonu (B-scan) yapılabilir.

Tedavi seçenekleri kaymanın şiddetine ve hastanın görme durumuna göre belirlenir:

İzlem: Çok hafif, belirti vermeyen ve görme kalitesini etkilemeyen kaymalarda sadece düzenli takip yeterli olabilir.
Gözlük veya Kontakt Lens Düzeltmesi: Hafif kaymalarda oluşan görme kusuru bazen gözlük veya kontakt lensle düzeltilebilir.
Cerrahi Müdahale: Belirtilere neden olan orta veya şiddetli kaymaların tedavisi genellikle cerrahidir. İki ana yöntem vardır

1. Merceğin Yeniden Konumlandırılması: Mercek çıkarılmadan, olduğu yerden alınıp doğru konuma getirilerek skleraya veya irise özel dikişlerle sabitlenir. 2. Mercek Değişimi (Eksplantasyon/Replantasyon): Yerinden oynamış mercek tamamen çıkarılır. Eğer mümkünse, aynı mercek veya daha uygun bir mercek (skleraya veya irise sabitlenebilen özel lensler) göz içine yeniden yerleştirilir. Bazen mercek çıkarılır ve hastanın yüksek numaralı gözlük veya kontakt lens kullanması gerekebilir.

Bu ameliyatlar genellikle vitrektomi (gözün arka boşluğundaki jelin temizlenmesi) ile birlikte yapılır ve uzmanlık gerektiren kompleks prosedürlerdir.

Risk Nasıl Azaltılır?

Deneyimli Cerrah ve Uygun Teknik Seçimi: Cerrah, risk faktörlerini önceden değerlendirip uygun cerrahi stratejiyi (örn., özel destekli lensler, ek sabitleme yöntemleri) belirleyebilir.
Ameliyat Sonrası Önerilere Uymak: İlk haftalarda gözü ovuşturmamak, ağır kaldırmamak, şiddetli ıkınmaktan kaçınmak, su ve travmadan korumak çok önemlidir.
Düzenli Kontroller: Özellikle riskli hastalarda düzenli takip, erken teşhis ve müdahale şansı sağlar.

Sonuç

Katarakt ameliyatı sonrası mercek kayması, teknolojik ve cerrahi ilerlemelerle giderek daha nadir hale gelen bir durumdur. Ancak ortaya çıktığında, zamanında müdahale edilmezse kalıcı görme kaybına yol açabilecek ciddi bir komplikasyondur. Ani görme değişiklikleri, çift görme veya ışık çakmaları gibi belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurmak en doğru yaklaşımdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap