Katarakt ameliyatı sonrası mercek yerinden oynar mı?

Katarakt ameliyatı sonrasında yerleştirilen yapay merceğin stabilitesi, hastaların en sık sorguladığı konulardan biridir. Bu durumun ne kadar olası olduğu, hangi faktörlerin risk oluşturduğu ve meydana gelmesi halinde nasıl bir yol izlendiği, bilinmesi gereken önemli tıbbi detaylardır.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Katarakt Ameliyatı Sonrası Mercek Yerinden Oynar mı?

Katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon), göz içindeki bulanıklaşmış doğal merceğin alınıp yerine yapay bir göz içi merceğinin (GİL) yerleştirildiği oldukça başarılı ve güvenli bir cerrahi işlemdir. Ameliyat sonrasında hastaların en çok merak ettiği ve endişe duyduğu konulardan biri, takılan bu yapay merceğin yerinden oynayıp oynamayacağıdır.

Genel olarak, modern katarakt cerrahisinde yerleştirilen göz içi mercekleri son derece stabildir ve yerinden oynaması nadir görülen bir durumdur. Ancak, tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi bu durumun gerçekleşme ihtimali sıfır değildir.

Merceğin Yerinden Oynaması (Dekantasyon veya Dislokasyon) Nedir?

Göz içi merceğinin tasarlandığı ve bırakıldığı ideal konumundan kaymasına "dislokasyon" veya "dekantasyon" denir. Bu, hafif bir kaymadan, merceğin gözün arka kısmına (vitreus boşluğuna) tamamen düşmesine kadar değişen spektrumda olabilir.

Mercek Yerinden Oynarsa Ne Olur?

Belirtiler, kaymanın derecesine bağlıdır:

Ani veya yavaş ilerleyen görme bulanıklığı,
Çift görme (diplopi),
Işık çakmaları, ışık etrafında haleler görme,
Gözde ağrı (nadir),
Görme kalitesinde dalgalanmalar (özellikle baş pozisyonu değiştiğinde).

Merceğin Yerinden Oynama Nedenleri Nelerdir?

Bu durum çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir:

Zonüler Destek Yetersizliği: Göz içi merceğini yerinde tutan doğal liflerin (zonüller) zayıf olması en önemli nedendir. Bu, yüksek miyopi, pseudoeksfoliasyon sendromu, Marfan sendromu gibi bazı sistemik hastalıklar, geçirilmiş göz travması veya önceki göz ameliyatlarından kaynaklanabilir.
Cerrahi Sırasında Gelişen Komplikasyonlar: Ameliyat sırasında kapsül yırtılması gibi durumlar merceğin ideal yerleşimini zorlaştırabilir.
Göz Travması: Ameliyattan sonra geçirilen ciddi bir göz travması (örneğin, künt veya delici yaralanmalar) merceği yerinden oynatabilir. Günlük aktiviteler veya hafif sürtünmeler bunu yapmaz.
Göz İçi İltihabı (Üveit): Şiddetli ve tekrarlayan göz içi iltihapları, dokularda yapışıklık ve büzüşmeye neden olarak merceğin pozisyonunu etkileyebilir.
İyileşme Sürecindeki Problemler: Nadiren, kapsülün aşırı büzüşmesi (kapsüler fibrozis) merceği itebilir veya eğebilir.
Mercek Tasarımı ve Cerrahi Teknik: Bazı mercek tipleri (özellikle kapsül içine yerleştirilenler) daha stabildir. Cerrahın deneyimi de önemli bir faktördür.

Ne Zaman ve Ne Sıklıkta Görülür?

Dislokasyon genellikle iki zaman diliminde ortaya çıkar:

Erken Dönem Dislokasyon: Ameliyattan sonraki ilk birkaç hafta veya ay içinde görülür. Çoğunlukla cerrahi sırasındaki teknik faktörler veya zayıf zonül desteği ile ilişkilidir.
Geç Dönem Dislokasyon: Ameliyattan yıllar (hatta on yıllar) sonra ortaya çıkabilir. Bu, genellikle zaman içinde zonüllerin daha da zayıflaması veya gözde gelişen diğer değişikliklerden kaynaklanır.

Kesin sıklığı değişmekle birlikte, literatürde %0.2 ile %3 arasında değişen oranlarda bildirilmiştir. Bu, oldukça düşük bir riski ifade eder. Çoğu katarakt ameliyatı sorunsuz geçer ve mercek ömür boyu stabil kalır.

Teşhis ve Tedavi

Teşhis, detaylı bir göz muayenesi, biyomikroskop (slit lamba) muayenesi ve göz dibi muayenesi ile konulur. Bazen ultrasonografi gerekebilir.

Tedavi, dislokasyonun tipine, şiddetine ve hastanın görme şikayetlerine bağlıdır:

Hafif Kaymalar veya Eğilmeler (Tilt): Eğer görme çok etkilenmemişse ve hastada ciddi şikayet yoksa, sadece takip edilebilir. Bazen gözlük veya kontakt lens reçetesi değişikliği ile görme düzeltilebilir.
Lazer (YAG) Tedavisi: Mercek hafifçe kaymışsa ve görüşü bulanıklaştıran arka kapsül opaklaşması (nakavt katarakt) gelişmişse, basit bir YAG lazer kapsülotomi ile görme netleştirilebilir. Bu işlem merceğin yerini değiştirmez.
Cerrahi Müdahale (Revizyon Cerrahisi): Görmede ciddi azalma, çift görme veya göz içi basıncında artış gibi durumlarda ikinci bir ameliyat gerekebilir. Bu ameliyatta:
- Mercek orijinal yerine sabitlenebilir,
- Yerinden çıkmış mercek çıkarılıp yerine yeni bir mercek takılabilir,
- Yeni mercek, farklı bir bölgeye (skleraya veya irise) özel dikişlerle tespit edilebilir.

Hastalar Nelere Dikkat Etmeli?

Ameliyat sonrası iyileşme döneminde doktorunuzun verdiği talimatlara uymak çok önemlidir. Ancak, merceğin yerinden oynaması genellikle önlenemez bir durum olsa da, riski azaltmak için:

Ameliyattan sonraki ilk haftalarda ağır kaldırmaktan, şiddetli öksürükten, ıkınmaktan ve gözü ovuşturmaktan kaçının.
Doktorunuz önermedikçe, ağır spor ve temas sporlarından belirli bir süre uzak durun.
Düzenli kontrollerinizi aksatmayın.
Ani görme değişiklikleri, çift görme veya yeni ışık çakmaları fark ederseniz, vakit kaybetmeden göz doktorunuza başvurun.

Sonuç

Katarakt ameliyatı sonrası takılan göz içi merceğinin yerinden oynaması nadir görülen bir komplikasyondur. Modern cerrahi teknikler, gelişmiş mercek tasarımları ve deneyimli cerrahlar sayesinde bu risk minimum düzeydedir. Çoğu hasta, takılan mercekle ömür boyu sorunsuz ve net bir görüşe sahip olur. Ancak, her türlü cerrahi işlemde olduğu gibi, potansiyel risklerin farkında olmak ve olağandışı belirtilerde zamanında doktora gitmek en doğru yaklaşım olacaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap