Katarakt ameliyatı sonrası ödem neden olur?

Katarakt ameliyatı sonrasında görülen ödem, cerrahi sürecin doğal bir parçası olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Bu şişlikler, genellikle vücudun iyileşme tepkisiyle ilişkilidir, ancak bazen altta yatan başka faktörlerden de kaynaklanabilir. Ödemin türleri, nedenleri ve risk faktörleri, hastaların iyileşme sürecini anlamalarına ve olası komplikasyonları erkenden fark etmelerine yardımcı olur.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Katarakt Ameliyatı Sonrası Ödem: Nedenleri ve Detaylı Açıklaması

Katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon), göz içindeki bulanıklaşmış doğal merceğin alınıp yerine yapay bir merceğin (göz içi lensi) yerleştirildiği, oldukça başarılı ve yaygın bir cerrahi işlemdir. Ameliyat sonrası bazı hastalarda "ödem" veya şişlik görülebilir. Bu durum genellikle vücudun doğal iyileşme sürecinin bir parçası olmakla birlikte, bazen altta yatan başka faktörlerden de kaynaklanabilir.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Görülen Ödem Türleri

İki ana tür ödem söz konusudur:

Korneal Ödem (Kornea Şişmesi): Gözün en önündeki şeffaf kubbe olan korneanın şişmesidir. Ameliyattan hemen sonra hafif derecede görülmesi çok yaygındır.
Makula Ödemi (Kistoid Makula Ödemi - KMÖ): Gözün arka kısmında, keskin ve renkli görmeyi sağlayan makula (sarı nokta) bölgesindeki sıvı birikmesidir. Genellikle ameliyattan 4-8 hafta sonra ortaya çıkar ve görme kalitesinde bulanıklığa neden olur.

Katarakt Ameliyatı Sonrası Ödemin Başlıca Nedenleri

Cerrahi Travma ve İnflamasyon (Yangı): Ameliyat sırasında göz dokularında oluşan minimal travma, vücudun doğal tepkisi olarak inflamasyona yol açar. Bu inflamasyon, kan damarlarının geçirgenliğini artırarak sıvının dokular arasına sızmasına ve ödeme neden olur. Ameliyat ne kadar karmaşıksa (örneğin, çok sert katarakt) inflamasyon riski o kadar artar.
Ultrasonik Enerjinin Kullanımı: Kataraktı parçalamak için kullanılan fakoemülsifikasyon cihazının yaydığı ultrasonik enerji, özellikle kornea endotel hücrelerine (korneanın arka yüzeyindaki sıvı pompası görevi gören hücreler) zarar verebilir. Bu hücreler geçici veya kalıcı olarak işlevlerini yitirdiğinde, korneaya sızan sıvı yeterince pompalanamaz ve korneal ödem oluşur.
Göz İçi Basıncındaki Değişimler (OHT): Ameliyat sırasında ve sonrasında göz içi basıncında ani yükselmeler veya düşmeler yaşanabilir. Özellikle ameliyat sonrası erken dönemde yüksek göz tansiyonu (oküler hipertansiyon), korneal ödeme veya optik sinire zarar verebilir.
İrisin (Göz Renkli Tabakası) Tahrişi: Ameliyat sırasında irise dokunulması veya cerrahi aletlerle temas, inflamasyonu şiddetlendirerek ödem riskini artırabilir.
Altta Yatan Göz Hastalıkları: Ameliyat öncesi var olan bazı göz hastalıkları, ödem gelişimini tetikleyebilir veya kolaylaştırabilir.
- Diyabetik retinopati
- Üveit (göz içi iltihabı)
- Retina dekolmanı öyküsü
- Göz tansiyonu (glokom)
- Önceden geçirilmiş göz ameliyatları
İlaç Reaksiyonları: Ameliyat sırasında veya sonrasında kullanılan bazı ilaçlara (örneğin, bazı göz içi lensleri sabitlemek için kullanılan viskoelastik maddeler) karşı hassasiyet gelişebilir.
Fiziksel Zorlanma: Ameliyat sonrası erken dönemde ağır kaldırmak, şiddetli öksürmek, ıkınmak gibi göz içi basıncını ani yükselten eylemler, ödem riskini artırabilir.

Makula Ödemi (KMÖ) İçin Özel Risk Faktörleri

Kistoid makula ödemi gelişiminde yukarıdaki nedenlere ek olarak şu faktörler önemli rol oynar:

Diyabet (en önemli risk faktörlerinden biri)
Gözün arka kapsülünün yırtılması veya vitreus kaybı gibi ameliyat komplikasyonları
Göz içi iltihabına yatkınlık (örneğin, epiretinal membran, retina ven tıkanıklığı)
Bazı sistemik hastalıklar (romatoid artrit gibi)

Sonuç ve Önemli Uyarı

Katarakt ameliyatı sonrası hafif dereceli ödem (özellikle korneal ödem) sık görülen ve genellikle birkaç gün ila hafta içinde kendiliğinden veya basit tedavilerle (steroidli ve antibiyotikli damlalar) düzelen bir durumdur. Ancak, özellikle makula ödemi söz konusu olduğunda, görmede ciddi bulanıklık devam edebilir ve daha özel tedaviler (göz içi enjeksiyonlar, steroid tedavileri gibi) gerektirebilir.

Ameliyat sonrası doktorunuzun verdiği damlaları ve kontrolleri aksatmamak, gözü ovuşturmamak, ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmak ve diyabet gibi altta yatan hastalıkları kontrol altında tutmak, ödem riskini azaltmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada çok önemlidir. Görmede ani bir bulanıklık, ağrı, ışık çakmaları veya görme alanında karanlık noktalar fark edilmesi durumunda vakit kaybetmeden göz doktorunuza başvurulmalıdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap