Katarakt Ameliyatında Takılan Mercekler: Türleri ve Seçenekleri
Katarakt ameliyatı, göz içindeki bulanıklaşmış doğal merceğin (katarakt) çıkarılıp yerine yapay bir merceğin (göz içi lensi, İntraoküler Lens - İOL) takıldığı bir işlemdir. Takılan bu mercek, hastanın görme ihtiyaçlarına, yaşam tarzına ve göz yapısına göre çeşitli tiplerde olabilir. İşte katarakt ameliyatında kullanılan başlıca mercek türleri:
1. Monofokal (Tek Odaklı) Mercekler
- En yaygın ve geleneksel olarak kullanılan mercek türüdür.
- Tek bir odak mesafesinde (genellikle uzak mesafe) net görüş sağlar.
- Hasta, yakın görüş (okuma, telefon kullanma) için genellikle gözlük kullanmak zorundadır. Bazı durumlarda uzak için de düşük numaralı gözlük gerekebilir.
- Maliyeti diğer gelişmiş lenslere göre daha düşüktür ve sosyal güvenlik kurumları tarafından karşılanma olasılığı yüksektir.
2. Multifokal (Çok Odaklı) Mercekler
- Uzak, orta ve yakın mesafelerde net görüş sağlamayı amaçlayan gelişmiş merceklerdir.
- Hastanın gözlük bağımlılığını büyük ölçüde azaltır veya ortadan kaldırabilir.
- Işığın farklı odak noktalarına dağılması prensibiyle çalıştığı için, bazı hastalarda gece ışık halkaları (halo) veya parlama (glare) gibi yan etkiler görülebilir. Çoğu hasta bu etkilere zamanla uyum sağlar.
- Maliyeti daha yüksektir ve genellikle ek bir ücret ödemeyi gerektirir.
3. Trifokal Mercekler
- Multifokal merceklerin daha gelişmiş bir versiyonudur.
- Uzak, orta (bilgisayar mesafesi gibi) ve yakın mesafelerde çok daha etkili ve dengeli bir görüş sunar.
- Özellikle dijital ekran kullanımının yoğun olduğu modern yaşam tarzına uygundur.
- Yine ışık yan etkileri görülebilir, ancak yeni teknolojilerle bu etkiler minimize edilmeye çalışılmaktadır.
4. EDOF (Uzatılmış Derinlik Odaklı) Mercekler
- Bu mercekler, görüş mesafesini "uzatarak", uzak ve orta mesafeler arasında kesintisiz, geniş bir net görüş alanı sağlar.
- Özellikle ara mesafe (50 cm - 1 m) görüşü çok başarılıdır. Yakın görüş için çok ince işlerde hafif bir gözlük ihtiyacı doğabilir.
- Multifokal lenslere kıyasla gece görüş yan etkileri (halo, glare) daha az bildirilmiştir.
5. Torik Mercekler
- Korneasında astigmatizması (gözün ön yüzeyindeki düzensizlik) olan hastalar için özel olarak tasarlanmış merceklerdir.
- Astigmatizmayı düzeltir, böylece net görüş kalitesini artırır ve astigmata özel gözlük ihtiyacını azaltır.
- Hem monofokal hem de multifokal/trifokal özelliklerle kombine edilebilen torik mercekler mevcuttur.
6. Akomodatif (Uyum Sağlayan) Mercekler
- Doğal göz merceğine benzer şekilde, göz içindeki kasların hareketiyle şekil değiştirerek farklı mesafelere odaklanma yeteneği kazandırmayı hedefleyen merceklerdir.
- Teknolojisi diğerlerine göre farklıdır ve uyum sağlama kapasitesi kişiden kişiye değişebilir.
Hangi Mercek Sizin İçin Uygundur?
Seçim yaparken göz önünde bulundurulması gereken faktörler: - Görüş İhtiyaçları ve Yaşam Tarzı: Yoğun okuma yapan biri, sürücü, sanatçı veya bilgisayar başında çalışan biri farklı lenslerden fayda görebilir.
- Göz Yapısı ve Sağlığı: Kornea kalınlığı, gözün ön-arka uzunluğu, retina sağlığı ve astigmat varlığı belirleyicidir. Her göz her lens tipi için uygun olmayabilir.
- Bütçe: Geleneksel monofokal lensler genellikle sigorta/sgk kapsamındayken, premium lensler (multifokal, trifokal, torik) ek maliyet getirir.
- Doktor Önerisi ve Deneyimi: Göz doktorunuz detaylı bir muayene sonrası, gözünüzün yapısına en uygun ve beklentilerinizi karşılayabilecek lens seçeneklerini sizinle tartışacaktır.
Önemli Not:
Katarakt ameliyatı kişiye özel bir planlamadır. "En iyi mercek" herkes için aynı değildir. Ameliyat öncesi göz doktorunuzla görüş alışverişinde bulunarak, beklentilerinizi, mesleğinizi, hobilerinizi ve tüm riskleri detaylıca konuşmanız, doğru seçimi yapmanızın temelini oluşturur. |
