Katarakt sülük tedavisi etkili midir?

Göz merceğinin saydamlığını kaybetmesiyle oluşan katarakt, modern tıpta yalnızca cerrahi ile tedavi edilebilen bir durumdur. Sülük tedavisi gibi geleneksel yöntemler bazen bu hastalık için alternatif olarak öne sürülse de, bilimsel araştırmalar bu uygulamanın etkinliğini desteklememektedir. Aksine, göz gibi hassas bir bölgede uygulanması ciddi enfeksiyon ve komplikasyon riskleri taşır. Bu yazı, katarakt ve sülük tedavisi iddiasını bilimsel veriler ışığında mercek altına alarak, gerçek tedavi seçeneklerine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.
08 Aralık 2025

Katarakt ve Sülük Tedavisi: Geleneksel Bir Yöntemin Bilimsel Açıdan Değerlendirmesi


Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybederek bulanıklaşması sonucu oluşan ve dünya çapında en yaygın görme kaybı nedenlerinden biri olan bir göz hastalığıdır. Günümüzde kataraktın bilinen tek ve kesin tedavisi cerrahidir. "Katarakt sülük tedavisi" ise bazı geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarında öne sürülen bir yöntemdir. Ancak, bu konuyu bilimsel veriler ve tıp etiği ışığında detaylıca ele almak önemlidir.

Sülük Tedavisi (Hirudoterapi) Nedir?

Sülük tedavisi, tıbbi sülüklerin (Hirudo medicinalis) belirli bölgelere uygulanarak kan emmesi ve salgıladığı maddelerin vücuda geçmesi prensibine dayanır. Sülük tükürüğünde bulunan;
  • Hirudin (kanı inceltici ve pıhtılaşmayı önleyici),
  • Hyalüronidaz (dokular arası sıvı geçişini kolaylaştırıcı),
  • Anestezik maddeler,
  • Vazodilatörler (damar genişletici) gibi 100'den fazla biyoaktif madde olduğu bilinmektedir.
Modern tıpta sülük tedavisi, özellikle plastik ve rekonstrüktif cerrahide (örneğin, doku nakli sonrası kan dolaşımını iyileştirmek için) kontrollü şartlarda destekleyici bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

Katarakt ve Sülük Tedavisi İddiası

Bu iddianın temelinde, sülük salgılarının;
  • Göz çevresindeki ve içindeki kan dolaşımını artırarak,
  • Anti-inflamatuar (iltihap önleyici) etki göstererek,
  • Oksidatif stresi azaltarak,
  • Göz merceğinin beslenmesini düzelterek katarakt oluşumunu geri çevirebileceği veya durdurabileceği düşüncesi yatar. Genellikle sülükler yüz bölgesine, özellikle şakaklara veya bazen doğrudan göz çevresine uygulanır.

Bilimsel Veriler ve Etkinlik Değerlendirmesi

Kataraktın tek tedavisi cerrahidir. Göz merceği bir kez bulanıklaştığında, bu opaklaşma (bulanıklık) farmakolojik (ilaçla) veya hirudoterapi gibi yöntemlerle geri döndürülemez. Kataraktın oluşum mekanizması, lens proteinlerinin yapısal değişikliğidir ve bu, pişmiş bir yumurtanın beyazının saydamdan opak hale gelmesine benzetilebilir. Bu süreç geri döndürülemez.
  • Kesinlikle Etkili Değildir: Hiçbir bilimsel çalışma, klinik araştırma veya tıp otoritesi (Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Oftalmoloji Akademisi, Türk Oftalmoloji Derneği vb.) sülük tedavisinin kataratı tedavi ettiğini veya ilerlemesini durdurduğunu kanıtlamamıştır.
  • Potansiyel Riskler Büyüktür: Göz çevresi son derece hassas bir bölgedir. Bu bölgeye uygulanan sülük tedavisi ciddi riskler taşır
  • Enfeksiyon riski (sülüklerin bağırsağında bulunanAeromonas hydrophilabakterisi ciddi yara enfeksiyonlarına neden olabilir),
  • Alerjik reaksiyonlar,
  • Aşırı kanama (özellikle kan sulandırıcı ilaç kullananlarda),
  • Göz kapağında veya yüzde kalıcı izler (skar),
  • Yanlışlıkla gözün kendisine zarar verme riski.
  • Zaman ve Maliyet Kaybı: Bu tür denenmemiş yöntemlere yönelmek, hastanın doğru ve kesin tedavi olan cerrahiden uzaklaşmasına, zaman kaybetmesine ve kataraktın ilerleyerek yaşam kalitesinin daha da düşmesine neden olur.

Sonuç ve Öneriler

Katarakt sülük tedavisi, bilimsel olarak etkili olduğu kanıtlanmamış ve ciddi riskler barındıran bir uygulamadır. Katarakt tanısı konmuş bir hasta için yapılması gerekenler:
  • Bir göz hastalıkları uzmanına (oftalmolog) başvurmak,
  • Kataraktın derecesini ve cerrahi gerekliliğini değerlendirmek,
  • Modern katarakt cerrahisi (FAKO - Fakoemülsifikasyon) hakkında bilgi almaktır. Bu cerrahi yöntem, küçük bir kesiden girilerek lazer ve ultrasonik enerji kullanılarak bulanık lensin alınıp yerine yapay bir merceğin yerleştirildiği, dakikalar süren, ağrısız ve yüksek başarı oranına sahip bir işlemdir.
Tamamlayıcı tıp uygulamaları, ancak kanıta dayalı tıbbın bir parçası olduklarında ve konunun uzmanı hekimlerin kontrolünde destekleyici olarak düşünülmelidir. Katarakt gibi görme kaybına yol açan ciddi bir durumda, kanıtlanmamış yöntemlere yönelmek yerine, modern tıbbın sunduğu güvenli ve kesin çözüm olan cerrahi tedavi tercih edilmelidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Katarakt Nasıl Oluşur?
Katarakt Nasıl Oluşur?
Haber Bülteni
Güncel
Katarakt Ameliyatı Sonrası Lens Kayması
Katarakt Ameliyatı Sonrası Lens Kayması
Güncel
Katarakt Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Katarakt Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Güncel
Katarakt Ameliyatı Sonrası Sorunlar
Katarakt Ameliyatı Sonrası Sorunlar
;