Merceksiz katarakt ameliyatı mümkün mü?

Katarakt cerrahisiyle ilgili "merceksiz ameliyat" kavramı, genellikle yanlış anlaşılan veya tarihsel bir uygulamayı ifade eder. Göz, net görebilmek için mutlaka bir merceğe ihtiyaç duyar. Bu nedenle, günümüzdeki standart ve başarılı yaklaşım, opaklaşan doğal merceğin yerine yapay bir göz içi lensinin yerleştirilmesidir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Merceksiz Katarakt Ameliyatı Mümkün mü? Temel Prensipler ve Gerçekler

Katarakt ameliyatının temel amacı, göz içindeki bulanıklaşmış doğal merceği (lens) çıkarıp yerine net görmeyi sağlayacak yapay bir mercek (göz içi lensi) yerleştirmektir. Bu bağlamda, "merceksiz katarakt ameliyatı" terimi teknik olarak doğru değildir, çünkü gözün bir merceğe ihtiyacı vardır. Ancak, bu terim genellikle iki farklı durumu ifade etmek için kullanılır:

1. "Merceksiz" (Aphakik) Durum: Planlanmamış veya Tarihsel Bir Uygulama

Geçmişte, göz içi lensi (GİL) teknolojisi gelişmeden önce, katarakt cerrahisinde sadece bulanık lens çıkarılır ve hastaya çok kalın camlı gözlükler veya kontakt lensler verilirdi. Bu duruma "aphaki" (merceksizlik) denir.
Günümüzde bu durum planlanan bir ameliyat şekli değildir. Çünkü aphakik gözde ciddi görme kusurları (ileri derecede hipermetropi, görüntü büyümesi, derinlik algısı kaybı) oluşur ve yaşam kalitesini düşürür.
Ancak, bazı çok özel ve nadir tıbbi durumlarda (örneğin, bebeklik dönemindeki bazı konjenital kataraktlarda veya göz içinde ciddi enfeksiyon/travma riski olan durumlarda) geçici olarak mercek yerleştirilmeyebilir. Daha sonra uygun bir zamanda ikinci bir ameliyatla mercek takılabilir.

2. Halk Arasındaki Yanlış Algı: "Mercek Takılmadan" Düzeltme

Bazı hastalar, lazerle (Femtosaniye Lazer veya LASIK/PRK gibi) kataraktın düzeltilebileceğini düşünerek bu ifadeyi kullanabilir. Bu mümkün değildir. Katarakt, lensin kendisinin opaklaşmasıdır ve bu opaklaşmış doku fiziksel olarak çıkarılmadıkça görme düzelmez. Lazer teknolojisi, ameliyatın bazı adımlarını hassaslaştırmak için kullanılabilir, ancak merceği çıkarmaz ve onun yerine geçmez.

Peki, Hangi Durumlarda Göz İçi Lensi Takılmayabilir veya Takılamaz?

Ciddi Göz İçi Enfeksiyon (Endoftalmi) Riski: Ameliyat sırasında veya sonrasında enfeksiyon gelişirse, yabancı cisim (mercek) enfeksiyon odağı haline gelebilir. Bu nedenle enfeksiyon kontrol altına alınıncaya kadar mercek takılması ertelenebilir.
Önemli Kapsül veya Destek Dokusu Kaybı: Ameliyat sırasında merceği tutan doğal kapsül (lens zarı) aşırı derecede zayıflar veya yırtılırsa, standart merceğin güvenli bir şekilde yerleştirilmesi mümkün olmayabilir. Bu durumda cerrah, özel teknikler veya farklı tipte mercekler (skleraya veya irise tespit edilen) kullanabilir veya ameliyatı iki aşamalı yapmayı tercih edebilir.
Bazı Konjenital (Doğuştan) Kataraktlar: Çok küçük bebeklerde gözün gelişimi devam ettiği için, ilk ameliyatta mercek takılmayabilir. Daha sonra uygun güçte bir mercek takılır.
Çok Yüksek Miyopi: Çok yüksek miyopisi olan bazı hastalarda, katarakt çıkarıldıktan sonra göz içi merceği takılmadan da (aphakik olarak) görme sağlanabilir. Ancak bu, titiz bir hesaplama ve hasta seçimi gerektiren özel bir durumdur ve genellikle tercih edilen bir yöntem değildir. Hastanın gözlükle veya kontakt lensle düzeltme yapması gerekir.

Sonuç ve Öneri

Modern katarakt cerrahisinin altın standardı, bulanık doğal merceğin çıkarılıp yerine yapay bir göz içi merceğinin (GİL) yerleştirilmesidir."Merceksiz katarakt ameliyatı" ifadesi, güncel ve rutin bir uygulamayı tanımlamaz. Bu mercekler tek odaklı, çok odaklı, trifokal, torik (astigmat düzeltici) gibi çeşitli tiplerde olabilir ve hastanın ihtiyacına göre seçilir.

Eğer "merceksiz ameliyat" gibi bir seçenek doktorunuz tarafından önerilirse, bunun nedenini (tıbbi zorunluluk mu, özel bir tercih mi) ve uzun vadeli sonuçlarını (kalın gözlük kullanma zorunluluğu, görme kalitesi vs.) detaylıca sorgulamanız çok önemlidir. Ameliyat öncesi göz doktorunuzla tüm seçenekleri, riskleri ve beklentilerinizi en ince ayrıntısına kadar konuşmalısınız.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap